önceki ders ders konuları sonraki ders

Script Yazmaya Giriş

Scriptler FileMaker'da bir takım işlemleri otomatik olarak gerçekleştirmek için kullanılır. FileMaker'da script yazmak için Script Maker bölümü kullanılır. Scriptleri anlatırken her ne kadar yazmak fiilini kullansak da sizde göreceksiniz ki klavyeden daha çok fareyi kullanacaksınız. Bu da FileMaker script'lerinin ne derece kolay olduğu konusunda bir ipucu verebilir. Script'in Türkçe karşılığı betik kelimesidir, ancak biz bu derslerde script kelimesini kullanacağız.

FileMaker'da bir scripti, script menüsünden seçerek ya da script atanmış düğmeye tıklayarak veya başka bir script içinden tetikleyerek çalıştırabilirsiniz.

Bu dosyada daha önceki dersimizde oluşturduğumuz dosyalara birtakım scriptler yazarak kullanımını kolaylaştıracağız. Dosyaları buraya tıklayarak indirebilirsiniz.

İlk scriptimizi oluşturalım!
İlk scriptimiz dosya açıldığında bir kaç saniye karşılama ekranı görüntüleyip ardından ana ekrana geçilmesini sağlayan script olsun. Bunun için script maker penceresi açmadan ön hazırlık olarak ürünler dosyasına "HOŞ GELDİNİZ" yazan bir karşılama layout'u (yerleşim) ekleyelim. Artık script yazmaya başlayabilriz.

Öncelikle script menüsünden Script Maker seçeneğini seçin. Açılan pencereden script name bölümüne scriptimizin adı olarak "karsilama" yazalım ve create (oluştur) düğmesine basalım.

Script'imizin içeriğini yazmak için yeni bir pencere gelecektir. Bu pencerenin sol tarafında kullanabileceğimiz script adımları yer almaktadır. Bu adımların üzerine çift tıklayarak veya seçtikten sonra move düğmesine basıp script'inze ekleyebilirsiniz.

Script Yazma Penceresi

İlk adımımız karşılama ekranına götürecek "Go to Layout" olmalı. Bunun için sol taraftaki listeden goto layout adımına çift tıklayın. Bu adım sayesinde hangi layouta gitmesi gerektiğini üzerine tıklayıp pencerenin sol alt kısmındaki specify: bölümünden belirleyebilirsiniz. Script ilk çalıştığında karşılama ekranına gitmesi için bu kısımdan karşılama layout'unuzu seçin.

"Go to Layout" script adımındaki specify bölümünü "Original Layout" olarak bırakırsanız scriptin çalışmaya başladığı layout'a döner.

Bir sonraki adım bir kaç saniye bekletmek olacak zira arada hiç beklemezse kullanıcı layout'un değiştinin farkına bile varamaz, yani hoşgeldin messajımızı göremez. Bunun için Pause/Resume Script adımını kullanabilirsiniz. Pencerenin sol tarafından Pause/Resume Script'i çift tıklayarak script'inze ekleyin. Bekleyeceği süreyi belirlemek için script adımını seçip specify düğmesine tıklayın. Açılan pencerecen For Duration radyo düğmesini seçip süreyi belirtin.

Pause / Resume Script adımının specify düğmesinde üç seçenek vardır.
- Bunlardan birincisi olan "Indefinitely", durma süresini kullanıcıya bırakır. Bu seçenek seçili olduğu zamanlarda script durmuş durumda ise devam eder, devam eden bir script varsa duraklar. Script durakladığı zaman Status Area (FileMaker penceresinin sol tarafındaki gri renkli kısım) bölümünde Continue (devam et) düğmesi çıkar. Bu düğmeye basarak veya enter tuşu ile kullanıcı script'i kaldığı yerden devam ettirebilir.
- İkincisi ise (field value) durma süresini bir alandan alandan alır.
- Sonuncu seçenek duration belirli bir süreyi sabit olarak script maker penceresinden belirlemek için kullanılır. Hour (saat), minutes (dakika) ve seconds (saniye) cinsinden beklenecek zaman miktarını ayarlayabilirsiniz.

İlk script'imizin son adımı olarak da yine Go To Layout script adımını kullanacağız. Ancak bu sefer gideceği layout ürünlerimizin listelendiği layout olmalı. Üçüncü adımı da belirledikten sonra artık script'imiz hazır. Ok düğmesine basarak script maker ana penceresine dönebilirsiniz. Bu pencerede tüm scriptlerinizin isimleri gözükür. İsminin solundaki onay kutusunu işaretli duruma getirirseniz script menüsünde script'inizin ismi gözükür ve böylelikle menüden seçerek çalıştırabilirsiniz. Ancak az önce yazmış olduğumuz script'in dosya açılınca otomatik olarak çalışması daha mantıklı olur, bu yüzden menüde gözükmesine gerek yok.

Script'i açılışta otomatik olarak çalıştırma

Dosya açılır açılmaz veya kapanırken otomatik olarak istediğiniz scripti çalıştırabilirsiniz. Bunu için Edit menüsünden Preferences, oradan da Document'i seçin. General bölümündeki "When Opening ... " bölümündeki Perform Script onay kutusunu işaretleyip, yanındaki açılır listeden başlatmak istediğiniz script'i seçerek açılışta çalışmasını sağlayabilirsiniz.
İlk script'imizin açılışta bir karşılama ekranı çıkarmasını istiyoruz dolayısıyla az önceki yöntemle bu script'in açılışta çalışması için dosyada gerekli değişiklikleri yapınız.

Dosyanızı kapatıp tekrar açarak scripti deneyebilirsiniz.

Düğmeler

Bir script'i dümeye bağlayıp bu şekilde düğmeye basıldığı zaman çalışmasını sağlayabilirsiniz. Aynı zaman da eğer yazmanız gerken script için bir adım yeterli ise, düğme ile, script yazmadan da bir script adımının çalışmasını sağlayabilirsiniz.

Düğmeler layout (yerleşim) modunda tanımlanır. Yeni bir düğme oluşturmak için layout moduna geçin. Araç çubuğundan düğme aracını seçin. Ekranın istediğiniz bir bölümüne tıklayıp sürükleyerek (diktörtgen aracını kullanır gibi) düğmenizin boyutunu belirleyin.


Farenin tuşunu bıraktığınızda düğmenin ayarları için bir pencere açılacaktır. Bu pencereden düğmenin hangi script adımını çalıştıracağını seçebilirsiniz. Kendi yazdığınız scripti çalıştırmak istiyorsanız sol kısımdaki pencereden Perform Script'i seçip pencerenin sağ tarafından çalıştırmak istediğiniz script'i seçebilirsiniz.

İlk basit scriptimizi ve düğmemizi oluşturduk. Scriptleri çok değişik amaçlar için kullanarak size saatler kazandırmasını sağlayabilirsiniz. Binlerce kayıttan oluşan bir veritabanındaki bilgileri belirli bir kurala göre değiştirmek gibi işlemler, script'ler ile saniyeler içinde gerçekleştirilebilir.

Script'leri daha iyi anlamak ve kavramak için dersin başındaki ders dosyalarının son hallerini buraya tıklayarak indirebilirsiniz.

Önceki Ders Önceki Ders
Önceki Ders   Sonraki Ders

 

 

 

 

Bu sayfa FileMaker 6. sürümü ile ilgili Türkçe Kaynak ve eğitim materyalleri içerir, güncel sürüm hakkında bilgi içeren yeni web sitemiz filemakerdestek.com'u ziyaret edebilirsiniz.

FileMaker Türkiye Distribütörü ve FileMaker Türkiye İş Ortağı Cabitaş Yazılım Tarafından hazırlanan FileMaker Türkçe kaynak ve kurumsal eğitimler için bizimle irtibata geçebilirsiniz.

FileMaker Türkiye İş Ortağı